азірнуўся вакол.

Ніколі яшчэ яму не даводзілася бачыць такой прыгожай краіны. Сады і лугі тут былі падобны на стракатыя клумбы кветак. Рэкі беглі хуткімі чыстымі ручайкамі, а горад здалёк здаваўся цацачным.

Гулівер глядзеў так доўга, што не заўважыў, як вакол яго сабралася амаль усё насельніцтва сталіцы.

Ліліпуты круціліся ля яго ног, мацалі спражкі чаравікаў і так задзіралі галовы, што капелюшы падалі на зямлю.

Хлапчукі спрачаліся, хто з іх дакіне камень да самага носа Гулівера.

Вучоныя разважалі між сабой, адкуль узяўся Куінбус Флестрын.

— У нашых старых кнігах напісана, — сказаў адзін вучоны, — што тысячу гадоў таму назад мора выкінула да нас на бераг страшыдла. Я думаю, што і Куінбус Флестрын вынырнуў з дна мора.

— Не, — адказаў другі вучоны, — у марскога страшыдла павінны быць жабры і хвост. Куінбус Флестрын зваліўся з Месяца.

Ліліпуцкія мудрацы не ведалі, што на свеце ёсць іншыя краіны, і думалі, што ўсюды жывуць адны ліліпуты.

Вучоныя доўга хадзілі вакол Гулівера і круцілі галовамі, але так і не паспелі вырашыць, адкуль узяўся Куінбус Флестрын.

Коннікі на вараных конях з коп'ямі наперавес разагналі натоўп.

— Пеплам селян! Пеплам селян! — крычалі яны.

Гулівер убачыў залатую скрыначку на колах. Скрыначку везла шасцёрка белых коней. Побач, таксама на белым кані, ехаў чалавечак у залатым шлеме з пяром.

Чалавечак у шлеме пад'ехаў да чаравіка Гулівера і спыніў свайго каня. Конь захроп і стаў дыбам.

Зараз жа некалькі афіцэраў падбеглі з двух бакоў да конніка, схапілі яго каня за аброць і асцярожна адвялі далей ад Гуліверавай нагі.

Коннік на белым кані і быў імператар Ліліпуціі, а ў залатой карэце сядзела імператрыца.

Чатыры пажы разаслалі на лужку аксамітную стужку, паставілі маленькае пазалочанае крэселка і расчынілі дзверцы карэты.

Імператрыца выйшла і села ў крэсла, расправіўшы сукенку.

Вакол яе на залатых лавачках паселі яе прыдворныя дамы.

Яны былі так разадзеты, што ўвесь лужок стаў падобны на разасланую спадніцу, вышытую золатам, срэбрам і каляровым шоўкам.

Імператар саскочыў з каня і некалькі разоў абышоў вакол Гулівера. За ім ішла яго світа.

Каб лепш разгледзець імператара, Гулівер лёг на бок.

Яго вялікасць быў на цэлы пазногаць вышэйшы за сваіх прыдворных. Ён быў ростам тры вяршкі з лішнім і, відаць лічыўся ў Ліліпуціі вельмі высокім чалавекам.

У руцэ імператар трымаў аголеную шпагу, трошкі карацейшую за вязальны пруток. На яе залатой рукаятцы і ножнах блішчалі брыльянты.

Яго імператарская вялікасць задраў галаву і пра нешта спытаў у Гулівера.

Гулівер не зразумеў яго пытання, але на ўсякі выпадак расказаў імператару, хто ён такі і адкуль з'явіўся.

Імператар толькі паціснуў плячыма.

Тады Гулівер расказаў тое ж самае па-галандску, па-латыні, па-грэчаску, па-французску, па-гішпанску, па-італійску і па-турэцку.

Але імператар Ліліпуціі, як відаць, не ведаў гэтых моў. Ён кіўнуў галавой Гуліверу, ускочыў на каня і памчаўся назад у сталіцу Ліліпуціі Мільдэнда. Услед за ім паехала імператрыца са сваімі дамамі.

А Гулівер застаўся сядзець перад замкам, як сабака на ланцугу перад будкай.

Да вечара вакол Гулівера сабралася, напэўна, тысяч трыста ліліпутаў — усе гарадскія жыхары і ўсе сяляне з суседніх вёсак.

Кожнаму хацелася пабачыць, што гэта такое Куінбус Флестрын — Чалавек-Гара.

Гулівера ахоўвала варта, узброеная коп'ямі, лукамі і мячамі. Варце было загадана нікога не падпускаць да Гулівера і сачыць, каб ён не сарваўся з ланцуга і не ўцёк.

Дзве тысячы салдат выстраіліся перад замкам, але ўсё-такі натоўп гараджан прарваўся праз іх строй.

Адны аглядалі абцасы Гулівера, другія шпурлялі ў яго каменьчыкамі або цэліліся з лукаў у яго гузікі.

Адна страла абадрала Гуліверу шыю, другая страла ледзь не трапіла яму ў левае вока.

Начальнік варты загадаў злавіць свавольнікаў, звязаць іх і выдаць Куінбусу Флестрыну.

Гэта было страшней за ўсякае іншае пакаранне.

Салдаты звязалі шэсць ліліпутаў і, падштурхоўваючы тупымі канцамі пікаў, прыгналі да ног Гулівера.

Гулівер нагнуўся, згроб усіх адной рукой і паклаў у кішэню сваёй камізэлькі.

Толькі аднаго чалавечка ён пакінуў у руцэ, асцярожна ўзяў двума пальцамі і пачаў разглядаць.

Чалавечак ухапіўся аберуч за Гулівераў палец і дзіка закрычаў.

Гуліверу стала шкада чалавечка. Ён ласкава ўсміхнуўся яму і дастаў з кішэні складны ножык, каб разрэзаць вяроўкі, якімі былі звязаны рукі і ногі ліліпута.

Ліліпут убачыў бліскучыя зубы Гулівера, убачыў велізарны нож і закрычаў яшчэ мацней. Натоўп унізе прыціх ад жаху.

А Гулівер ціхенька перарэзаў адну вяроўку, перарэзаў другую і паставіў чалавечка на зямлю.

Потым ён адпусціў і тых ліліпутаў, што капашыліся ў яго ў кішэні.

— Глюм глеф Куінбус Флестрын! — закрычаў увесь натоўп.

Па-ліліпуцку гэта азначала: «Няхай жыве Чалавек-Гара!»

А начальнік варты паслаў у палац двух сваіх афіцэраў, каб яны далажылі аб усім, што здарылася, самому імператару.

6

Між тым у палацы Бельфабарак, у самай далёкай зале, імператар сабраў тайную нараду, каб вырашыць, што рабіць з Гуліверам.

Міністры і саветнікі спрачаліся між сабой дзевяць гадзін.

Адны гаварылі, што Гулівера трэба як мага хутчэй забіць. Калі Чалавек-Гара парве свой ланцуг і ўцячэ, ён можа растаптаць усю Ліліпуцію. А калі ён не ўцячэ, то імперыі пагражае страшэнны голад, бо кожны дзень ён будзе з'ядаць хлеба і мяса больш, чым патрэбна для таго, каб пракарміць тысячу семсот дваццаць восем ліліпутаў. Гэта падлічыў адзін вучоны, якога запрасілі на тайную нараду, таму што ён вельмі добра ўмеў лічыць.

Другія даказвалі, што забіваць Куінбуса Флестрына гэтак жа небяспечна, як і пакінуць яго жывым. Ад разлажэння такога велізарнага трупа можа пачацца чума не толькі ў сталіцы, але і па ўсёй імперыі.

Дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель папрасіў у імператара слова і сказаў, што Гулівера не трэба забіваць, ва ўсякім выпадку да таго часу, пакуль не будзе пабудавана новая крапасная сцяна вакол Мільдэнда. Чалавек-Гара з'ядае хлеба і мяса больш, чым тысяча семсот дваццаць восем ліліпутаў, але затое ён, відаць, і працаваць будзе за дзве тысячы ліліпутаў. Акрамя таго, у выпадку вайны ён можа абараніць краіну лепш, чым пяць крэпасцей.

Імператар сядзеў на сваім троне пад балдахінам і слухаў, што гавораць міністры.

Калі Рэльдрэсель скончыў, ён кіўнуў галавой. Усе зразумелі, што словы дзяржаўнага сакратара яму спадабаліся.

Але ў гэты час устаў са свайго месца адмірал Скайрэш Балгалам, камандзір усяго флоту Ліліпуціі.